مد و فرهنگ بازتاب کننده باورهای جامعه
فرهنگ و یا آداب و رسوم، بخش جدایی ناپذیر از مد است. مد و فرهنگ دست به دست هم بازتاب باورهای یک جامعه هستند. ترکیب فرهنگ و گسترش بستر آنلاین و یا به عبارت دیگر ارتباطات را می‌توان تعریفی از جهانی‌سازی دانست.
جهانی‌سازی، بازاری بدون مرز ایجاد کرده و نتیجه آن فرهنگ و آداب و رسوم در حال تبادل و گسترش هستند. به این صورت که پیروی از مد BOHO فقط مخصوص منطقه و یا قشر خاصی نیست. بلکه امروزه از جمله مدهای محبوب در این صنعت و لوازم جانبی (اکسسوری و زیورآلات) آن است.
هر چه بیشتر در مورد فرهنگ بیاموزیم، درک بهتری از آینده مصرف‌جهانی مد خواهیم داشت. این صنعت با شعارهایی نظیر متفاوت بودن، شیک و پرتحرک و هم‌چنین هم‌رنگ شدن با هر فصل و مناسبت‌ها، سال‌هاست که بر مصرف جهانی افزوده است. در ادامه مطلب با نحوه تاثیرگذاری انواع فرهنگ و گرایش‌های آن در صنعت مد و فشن آشنا خواهیم شد.
مد و فشن سفیر فرهنگی یک ملیت
صنعت مد و فشن سفیر فرهنگی یک کشور است که در سایه تجارت جهانی در جوامع دیگر معرفی و ارائه می‌گردد. پوشش لباس و اکسسوری ساده‌ترین راه برای معرفی باور و طرز تفکر ماست. این سادگی، صنعت مد و فشن را به زبانی مشهود برای بیان شما تبدیل کرده است. مد و فشن چگونه ما را به جهان معرفی می‌کند؟
با تغییر ویڑگی‌های یک فرهنگ، سبک پوشش ما و نیز نحوه ارائه برندهای فعال در صنعت مد و فشن تغییر می‌کند. با مطالعه لباس‌ها، زیورآلات و … در طول تاریخ می‌توان به آداب و رسوم، اعتقادات، ارزش‌ها، اقتصاد و فناوری آن دوران پی برد. آداب و رسوم به روایتی گفته می‌شود که مدت‌هاست پذیرفته شده است. این موضوع بر انتخاب و طراحی پوشش و زیورآلات تاثیرگذار است.
آداب و رسوم به دو دسته: عرف تاریخی (مد یک دوره تاریخی خاص) و قومی (لباس‌های سنتی و یا محلی) تقسیم می‌شود.
شب یلدا و یا رویدادهایی از این دست را نمی‌توان صرفا یک عرف تاریخی نامید. چرا که در واقعیت مد خاصی را دنبال نمی‌کند. اما برخی از نمادهای این شب به وفور در طراحی لباس‌ها، زیورآلات، ویترین و چیدمان برندها و….. به چشم می‌خورد. از این رو می‌توان آن را یک عرف قومی دانست. در ادامه به معانی هر یک از این نمادها خواهیم پرداخت.
مد نشانی از فرهنگ و آدای و رسوم یک ملت است
گذر مد و فشن از باورهای فرهنگی و تاریخی
لباس می‌تواند عقاید افراد و گروه‌های مختلف را نشان دهد. این باور و عقاید پیشینه بسیار قدیمی تا قبل از میلاد مسیح دارند. در دوران گذشته، تاریخ هنر پیوندی نزدیک با جادو داشته است. اما با ظهور اقوام مختلف جادوی کهن جای خود را به خدایان نیک خواه و بدخواهی داد که همگی تجسمی از نیروهای طبیعت بودند. اینجاست که با غلبه یافتن دین (اعتقادات و باورهای فرهنگی مردم) بر زندگی و شکل جامعه، طرز بیان و ارائه هنر نیز تعیین می‌شود. این همان مد است که در هر دوره مشخص و با حضور اقوام دیگر کامل و یا حذف می‌شدند.
در سال‌های اخیر به وفور می‌توان تاثیرپذیری طراحان را از عرف قومی آداب و رسوم در طراحی کالکشن‌های جدید ببینید به خصوص با گسترش بازار مصرف جهانی
سطل رنگ خرده فروشان
برندها و خرده‌فروشان فعال در صنعت مد و فشن به منظور بیان داستان و روایت خود چیدمان و ویترین را به نحوی منحصر به فرد طراحی می‌کنند. ویترین دریچه‌ای به اعماق ماهیت و آنچه قرار است در فضای داخلی فروشگاه با آن مواجه شوید، است.
در همین خصوص با ورود به مناسبات و آداب و رسوم مختلف خرده‌فروشان به منظور جلب توجه، دست به دست فرهنگ داده و شروع به ایجاد طرح‌ها و رنگ‌های متفاوت می‌کنند. مانند استفاده از نماهایی از انار (پاکی و سلامت) و هنداونه (گرمای تابستان)، رنگ‌های سبز و قرمز یا به اصطلاح رنگ‌های گرم. البته لازم به ذکر است که ماهیت تبلیغات در صنعت خرده فروشی ایجاد نیاز به خرید کالایی است که شاید نیازی به آن نداریم.
اگر می‌خواهیم پیرو سبک، آداب و رسوم و فرهنگ خاصی باشیم آگاهانه انتخاب و عمل کنیم بخصوص در عصر تکنولوڑی
این موضوع و یا به عبارتی به کار گرفتن آداب و رسوم و فرهنگ در شکل‌گیری طراحی‌های جدید و یا فروش صنعت خرده‌فروشی من را به یاد لوح‌های دوره سومریان می‌اندازد. در آن دوران تصویری از پادشاهان خود را می‌کشیدند که در حال دریافت پیام و الهام از خدای شمش (خورشید) بودند تا بتوانند عامه مردم را به پیروی از قوانین خود سوق دهند. این یک جور پیروی است و چه بهتر که اگر می‌خواهیم پیرو سبک، آداب و رسوم و فرهنگ خاصی باشیم آگاهانه انتخاب و عمل کنیم بخصوص در عصر تکنولوڑی.
آشنایی با انواع فرهنگ
شناخت تاثیر فرهنگ بر مد و پیش‌بینی جنبش‌های فرهنگی و اجتماعی برای درک بهتر محیط صنعت مد و فشن بسیار مهم است.
مد یک عامل جداگانه که فقط شامل پوشاک و یا لوازم جانبی آن نیست. بلکه، از هر جنبه به زندگی ما متصل است. مد این روزها به سبک زندگی ما اطلاق می‌شود و تحت تاثیر مدرنیزاسیون (نظریه توسعه)، تغییرات فرهنگی، هنر و حتی نوآوری است.
مد توسط افرادی با فرهنگ مختلف ساخته می‌شود. اگر می‌خواهید به درک بهتری از مد و روند آن برسید باید توجه داشته باشید که چه عواملی شیوه زندگی شما را احاطه کرده‌اند. و این جامعه و فرهنگ ماست. توسعه مدهای جدید از نظر فرهنگی به سه دسته : High culture, Pop culture و Low culture تقسیم می‌شود.
High culture
فرهنگ غنی و یا High culture به تاثیر پذیری مد از هنرهای تجسمی، شنیداری و هنرهای کاربردی مانند عکاسی، طراحی و معماری گفته می‌شود. این منابع انواع جدیدی از ایده‌ها و مفاهیم را برای طراحان به ارمغان می‌آورد. چگونگی تاثیر هنر بر روی مد را می‌توان در اکثر کارهای Louis Vuitton با مشارکت هنرمندانی چون Takeshi Murakami یا Stephen Sprouse که کیف‌های Monogram را طراحی کرده بودند، دید.
Pop culture
فرهنگ عامیانه یا به اصطلاح Pop culture توسط بخش اعظمی از مخاطبان جهان دنبال می‌شود. و معمولا تحت تاثیر مشاهیر سینما و موسیقی است. این نوع فرهنگ به عنوان یک فرهنگ تجاری شناخته شده در سطح تولید انبوه فعالیت می‌کند. مانند برندهای فعال Fast fashion. با مد روز بودن یا زنده ماندن !؟ مسئله این است.
Low culture
فرهنگ پایین یا به اصطلاح Low culture شامل خرده فرهنگ‌هایی هستند.که شامل باورهای محلی است. قدرت خرده فرهنگ‌ها در صنعت مد و فشن به وضوح در سبک اسکیت بورد از گذشته تا امروز قابل مشاهده است. به طور مثال می‌توان به Japanese Harajuko girls (دختران ڑاپنی هاراجوکو) که اصالتا اهل هاراجوکو توکیو هستند به روش خاصی لباس می‌پوشند. در همین خصوص خواننده آمریکایی Gwen Stefani تور جهانی خود را در سال ۲۰۰۵ به نام این دختران نام‌گذاری کرد. به این ترتیب یک فرهنگ فرعی یا محلی به بخشی از مد جهانی تبدیل شده و توسط بازار جهانی مد پذیرفته شده.
آشنایی با این موارد موجب به درک بهتری از فرهنگ و تاثیر آن در مصرف گرایی مد جهانی می‌شود. شما این روزها چگونه مد را تفسیر می‌کنید؟ مد برای شما تحت تاثیر چه فرهنگی است؟ آیا شخصی‌سازی شده و مختص شماست؟ با این حال فرهنگ عامه تاثیر بیشتری در مصرف گرایی مد داشته است.
در ادامه به بررسی گرایش‌های صنعت مد و تاثیر آن در فرهنگ مصرف‌گرایی می‌پردازیم.
گرایش‌های صنعت مد در قالب فرهنگ
صنعت مد و فشن همانند صنایع دیگر دارای ۲ دو دسته گرایش خرد و کلان است. گرایش کلان در بین بازه زمانی ۵ تا ۱۰ سال متغییر هستند و گرایش‌های خرد به مدت ۱ تا ۳ سال. هم‌چنین در گرایش‌های کلان گروه مخاطبان بزوگ است و محصولات تولید شده دوست‌دار محیط زیست هستند و قابلیت استفاده در مدت زمان بیشتری را دارند. بر خلاف آن گرایش‌های میکرو یا همان خرد مانند یک شوک کوتاه مدت در این صنعت است و بعد از مدتی از بین رفته و با ماهیت جدیدی دوباره حضور پیدا می کنند.
در همین خصوص می‌توان دریافت که گرایش‌های کلان در بستر High culture شکل می‌گیرد و گرایش‌های خرد فرهنگی عامیانه و زود گذر دارد.
با گسترش بستر ارتباطات جمعی مانند حضور فعال افراد در شبکه‌های اجتماعی، تبادل فرهنگ راحت‌تر و بیشتر از هر زمانی در قالب سبک زندگی، پوشاک، تغذیه و …. در حال گسترش است. با توجه به شناخت از نوع فرهنگی که اطراف شما را احاطه کرده آگاهانه سبک زندگی پایدار خود را انتخاب و شکل دهید. اصالت طراحی‌ها در فرهنگ غنی جستجو کنید چرا که ابن امکان را می‌دهد تا قدمی مثبت در حفظ جریان زندگی پایداد در برابر بازار مصرف جهانی مد و فشن بردارید.
مناسبت و رویدادها تمامی ندارد پس در برابر ورود گرایش‌های خرد (شب یلدا، عیدها و…..) آگاهانه عمل کنید.
فرهنگ، سایه مصرف جهانی مد و فشن
